Terug naar Herfsteditie

Maak je eigen compost

Vul een potje met herfstbladeren, schillen, aarde en een beetje water. Laat het een week staan.
Wat gebeurt er? Kijk, ruik en ontdek hoe de natuur afbreekt en weer opbouwt.

Techniek in actie: Maak je eigen compost

Wat gebeurt er met bladeren en schillen als je ze laat liggen? Je ontdekt het door zelf compost te maken! Vul een potje met herfstbladeren, schillen, aarde en een beetje water. Laat het een week staan en… kijk, ruik en onderzoek wat er verandert!

Wat ga je doen?

Je maakt zelf een mini-compostbak. Daarin stop je restjes uit de natuur: blaadjes, schillen, aarde. Na een paar dagen begin je te zien dat het verandert en afbreekt. Dat is compostering!

Hoe werkt het?

In de natuur breken bladeren en plantenresten langzaam af. Bacteriën, schimmels en kleine beestjes eten het op en maken er weer voedzame aarde van. Dat noem je compost. Het is een soort natuurlijke kringloop: afval wordt voeding voor nieuwe planten!

In de techniek heet dit biologisch afbreken. Boeren, tuinders en zelfs steden gebruiken compost om de bodem gezond te houden.

Onderzoek en vergelijk

Wat heb je nodig?

  • Een leeg potje met deksel of folie (bijv. jampot)
  • Herfstbladeren, groenteschillen, stukjes appel, takjes
  • Een beetje tuinaarde
  • Water
  • Lepeltje of stokje
  • Plakband + labeltje om je pot te merken
  • Notitieblad

 

Zo bereid je je voor:

  • Verzamel restjes uit de natuur of keuken
  • Doe een laagje aarde onderin het potje
  • Vul het potje met bladeren, schillen en takjes
  • Voeg een klein beetje water toe (niet te veel!)
  • Dek het potje af (niet helemaal luchtdicht)
  • Schrijf de datum op het potje

Zo ga je aan de slag:

  • Zet je potje op een warme plek (bijv. vensterbank)
  • Kijk er elke dag even naar: wat zie je, ruik je, voel je?
  • Roer elke 2 dagen voorzichtig met een stokje
  • Na een week: wat is er veranderd?
  • Noteer je bevindingen

 

Denk na over:

  • Wat gebeurde er met de bladeren en schillen?
  • Welke geuren hoorde je erbij?
  • Zou je dit nog kunnen gebruiken in een tuin?

 

Tips:

  • Gebruik géén vlees, kaas of olie, dat gaat rotten
  • Niet te nat maken: het moet vochtig zijn, niet zompig
  • Bewaar je potje op een plek waar je het goed kunt bekijken
  • Gebruik een lepel (of stokje) die vies mag worden

In de natuur blijft niets voor altijd hetzelfde.
Bladeren, takjes en schillen die op de grond vallen, worden langzaam afgebroken.
Bacteriën, schimmels en kleine beestjes eten het op en maken er voedzame aarde van. Dat noem je compost.

Compost is dus geen afval, maar nieuw leven!
Planten groeien beter in aarde waar compost in zit, omdat daar veel voedingsstoffen in zitten.

In de techniek heet dit biologisch afbreken. Dit gebeurt overal in de natuur én in compostbakken, boerderijen en tuinen.
Als je zelf compost maakt, zie je hoe iets eerst wordt afgebroken en daarna weer opgebouwd.
Je maakt dus zelf deel uit van de kringloop van de natuur!

Extra uitdaging: Maak je eigen compost 2.0

Kun jij twee potjes maken en vergelijken?

Bijvoorbeeld:

  • Eén met aarde, één zonder
  • Eén binnen, één buiten
  • Eén met nat materiaal, één met droog
  • Welke werkt het snelst? En welke ruikt het lekkerst?

Leuk weetje

Wist je dat…

… sommige gemeenten hun eigen compost maken van het GFT-afval van bewoners?
Zo krijgen bladeren, schillen en takjes een tweede leven als voeding voor planten en bomen!