Terug naar Voorjaarseditie

Regenmeter bouwen

Kun jij zien hoeveel het écht regent?

Maak zelf een regenmeter van een plastic fles, zet ‘m buiten en meet elke dag hoeveel regen er valt. Je wordt een echte weerdetective met meetlint én grafiek!

Weer meten is weten!

Hoe werkt een regenmeter?

Een regenmeter vangt regenwater op in een smalle buis of fles. Aan de zijkant zit een schaalverdeling (bijv. in centimeters of millimeters) waarmee je kunt aflezen hoeveel water er gevallen is. 1 millimeter neerslag = 1 liter water per vierkante meter!
Regen meten hoort bij weeronderzoek en helpt boeren, meteorologen en ook ons om het weer beter te begrijpen.

Hoe ontstaat regen?

Regen begint in de lucht. In de lucht zit waterdamp — dat is water in gasvorm, die we niet kunnen zien. Deze damp komt bijvoorbeeld van verdampt water uit zeeën, rivieren of natte grond.

Als die waterdamp omhoog gaat, komt hij op plekken waar het kouder is. Dan koelt de damp af en verandert weer in kleine waterdruppeltjes. Dat heet condensatie. Al die kleine druppeltjes vormen samen een wolk.

Wanneer de druppels in de wolk groter en zwaarder worden, kunnen ze niet meer blijven zweven. Dan vallen ze naar beneden als… regen!

Kort samengevat:

  • Water verdampt → waterdamp gaat omhoog
  • Waterdamp wordt koud → wolken ontstaan
  • Druppels in de wolk worden zwaar → ze vallen als regen

Maar wist je dat het weer ook een beetje beïnvloed kan worden?
Vliegtuigen laten soms witte strepen achter in de lucht, dat zijn condensstrepen. Die kunnen dunne wolken vormen die het weer iets veranderen. In sommige landen, zoals Amerika, China of de Verenigde Arabische Emiraten, worden vliegtuigen zelfs speciaal ingezet om regen te maken. Dat heet cloud seeding.

Zo zie je: we kunnen het weer meten, maar soms ook een klein beetje sturen!

Wat is cloud seeding?

Cloud seeding betekent letterlijk: wolken zaaien.
Het is een manier om regen of sneeuw op te wekken door stoffen in een wolk te spuiten. Dat gebeurt meestal met een vliegtuig of een raket.

In een wolk zweven kleine waterdruppeltjes rond. Soms blijven ze te klein om te vallen. Met cloud seeding voeg je een stof toe waar de waterdruppeltjes zich aan kunnen vastklampen. Zo worden ze zwaarder en vallen ze sneller als regen of sneeuw uit de lucht.

Welke stoffen worden gebruikt?

De meest gebruikte stoffen zijn:

  • Zilverjodide (AgI): lijkt op ijs en helpt bij het vormen van ijskristallen.
  • Natriumchloride (keukenzout): trekt water aan in warme wolken.
  • Droogijs (bevroren CO₂): zorgt voor snelle afkoeling in de wolk.

Deze stoffen worden in zeer kleine hoeveelheden gebruikt. Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar het effect op het milieu. Cloud seeding wordt vooral toegepast in droge landen of voor speciale gelegenheden, maar het werkt niet altijd, het hangt af van het soort wolk, temperatuur en luchtvochtigheid.

Onderzoek: Hoeveel regen valt er echt?

Zet je regenmeter buiten op een open plek

  • Meet elke dag op hetzelfde tijdstip
  • Schrijf je metingen op in een tabel
  • Maak een grafiek van de meetgegevens
  • Vergelijk: welke dag viel de meeste regen? Welke het minst?
  • Grafiek: Teken de dagen op de x-as en de hoeveelheid regen op de y-as.

Als je dit iedere maand zou doen? Welke maand denk je dat het natste en welke het droogste is? Zet alle maanden op een rij van nat naar droog. Komt je voorspelling ook uit?

Leuk weetje

Wist je dat…

De natte maand augustus in Nederland gemiddeld 84 mm regen geeft?

China is al langer actief om het weer te beheersen om landbouwgebieden te beschermen en een heldere hemel te garanderen bij belangrijke evenementen. Zo zaaide het wolken voor de Olympische Spelen van 2008 in Peking om smog te verminderen en regen te voorkomen.