• Menu
Terug naar Zomereditie

Schatgraven in ijs

Er zit een schat gevangen in een blok ijs! Hoe krijg je die er zo snel mogelijk uit? In dit proefje ontdek je hoe je met warmte, zout of andere trucs het ijs kunt laten smelten. Welke methode is het snelst? Tijd om de schat te bevrijden!

Wanneer smelt ijs het snelst? Ontdek het zelf!

Wil je met je eigen ogen zien hoe een blok ijs snel smelt? Dat kan! Volg de stappen hieronder en leer meer over het smelten van ijs.

Wat heb je nodig?

  • Een klein plastic speeltje of muntje
  • Water
  • Kleine bakjes of bekertjes (om in te vriezen)
  • Vriezer
  • Zout
  • Warm water
  • Lepel
  • Föhn
  • Eigen materiaal waarvan jij denkt dat het snel gaat
  • Stopwatch of klok
  • Handdoek of dienblad (tegen het knoeien)

Zo doe je het:

  • Leg het speeltje of muntje in een bakje en giet er water bij.
  • Zet het bakje in de vriezer tot het helemaal bevroren is (bij voorkeur een dag van tevoren).
  • Haal het ijsblokje uit het bakje en leg het op een dienblad.

Probeer verschillende manieren om de schat te bevrijden:

  • Warm water erover gieten
  • Zout op het ijs strooien
  • In de zon zetten
  • Erover wrijven met een lepel
  • Een föhn gebruiken

Meet steeds hoelang het duurt tot je het speeltje kunt pakken.

Wat gebeurt er daarna?

Je ontdekt hoe warmte en zout ijs kunnen laten smelten.

  • Warm water geeft snel warmte af aan het ijs.
  • Zout verlaagt het vriespunt van water, waardoor ijs sneller smelt.
  • Door te wrijven (bijvoorbeeld met een lepel) geef je ook warmte af.

Zo leer je over smelten, warmteoverdracht en oplossen!

Meten is weten

Nu je alles hebt voorbereid, gaan we meten.

Wat ga je doen?

  • Noteer de tijd (in minuten en seconden) tot je het speelgoed hebt bevrijd.
  • Maak hier ook een tabel bij. Vul hierbij in hoe lang het duurde voordat je het speelgoed had bevrijd.
  • Zet alle methoden in de juiste volgorde van langzaam naar snel of andersom.

➡️ Welk methode ging het snelst?
➡️ Reken het verschil in tijd tussen de snelste en de langzaamste methode.

Tabel maken

Maak een tabel van je resultaten. Meet met een stopwatch hoeveel tijd elke methode nodig heeft om de schat te bevrijden:

Schrijf bovenaan:

Methode
Tijd tot bevrijding (min/sec)
Opmerkingen (snel / langzaam / leuk)

Schrijf links de methoden:
Warm water
Zout
Zonlicht
Lepel
Föhn (optioneel)

Beantwoord de vragen:

  • Welke methode was het snelst?
  • Welke was het leukst?
  • Wat denk je dat er gebeurt als je twee methodes tegelijk gebruikt?

Denk na en bespreek

Beantwoord de vragen en gebruik de woorden: ijs, smelten, warmte.

  • Welke methode werkte het snelst?
  • Welke methode vond je het leukst om te proberen?
  • Waarom denk je dat sommige manieren beter werkten dan andere?

👉 Extra opdracht: Bedenk zelf nóg een manier om ijs te laten smelten. Zou die sneller of langzamer werken?

Differentiatie

4-7 jaar: 

Teken hoe jij de schat hebt bevrijd.
Vertel erbij wat je deed om het ijs te laten smelten. Gebruik woorden als: warm, ijs, snel.

8-12 jaar: 

Schrijf op welke methode je gebruikte en waarom je die koos.

  • Wat werkte goed?
  • Wat zou je de volgende keer anders doen?
  • Gebruik de woorden: methode, warmte, snelheid, smelten.

Leuke weetjes

Wist je dat…

  • Zout wordt in de winter op wegen gestrooid om ijs te laten smelten!
  • Je lichaam geeft ook warmte af, daarom kun je met je handen soms iets laten smelten.
  • In de wetenschap heet dit “warmtegeleiding” of “warmteoverdracht”.
  • Sommige dieren (zoals ijsberen!) smelten niet in de zon omdat hun vacht isoleert!